Milo-fueio(-di-gràndi-fueio)
Achillea macrophylla
Asteraceae Compositae
Nom en français : Achillée à grandes feuilles.
Descripcioun :Aquéu milo-fueio trachis dins li prado à rousèu (mafourbié) de mountagno sus sòu séusous. Coume soun noum lou dis fai de gròssi fueio, gaire óudouranto, emé de tros pulèu grand e en lanço, li radié souda à la baso (fotò). Li flour coumpausado an de flouroun emé 5 à 6 ligulo.
Usanço :La planto èi dicho vuneràri, aleva d'acò, couneissèn ges d'usanço particuliero. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 1,3 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1200 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Prado à rousèu
- Orle de bos
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuroupenco
Ref. sc. : Achillea macrophylla L., 1753
Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753